زندگینامه
در نهم اردیبهشت ماه 1297هـ . ش در خانواده ای از علمای روحانی در رشت پسر بچه ای پا به دنیا گذاشت. او محمد نامگذاری شد.
صبح خبری ناگوار از منزلشان رسید. مادرش به طور ناگهانی فوت کرده بود. پنج روز بعد پدرش نیز از دنیا رفت. در دبیرستان ملی اسلامی امروزی درس خواند و در 1304 هـ . ش موفق به اخذ تصدیق نامه دورة ابتدایی شد. در سال 1305 با دایر شدن اداره‌ای به نام «ادارة احصائیه» نام خانوادگی معین را برای خودشان انتخاب کرد. شب 13 فروردین 1310 دریافت که پدر بزرگ او فوت کرده است.
در سال 1310 دورة دوم متوسطه را به اتمام رساند و تصدیق نامة دوره دوم متوسطه را بگیرد. بعد از گذراندن تعطیلات تابستانی در رشت، در شعبة فلسفه و ادبیات مدرسه عالی دارالمعلمین تهران نام نویسی کرد. در خرداد 1313 هـ . ش، موفق به اخذ درجه لیسانس در ادبیات و فلسفه با نمره ممتاز شد.
شش ماهه اول خدمت را به عنوان افسر وظیفه گذراند. در اهواز بعد از سه ماه به دلیل لیاقت به ریاست دانشسرای شبانه‌روزی منصوب شد. به صورت مکاتبه ای در رشتة رواشناسی عملی انستیتو روانشناسی بروکسل (بلژیک) نام نویسی کرد.
محمد در سال 1318 با سمت معاونت ادارة دانشسراهای مقدماتی و دبیری دانشسرای عالی به تهران رفت اولین کاری که پس از انتقال به تهران انجام داد، ثبت نام در دورة دکترای زبان و ادبیات فارسی بود. مدرک دکترا برای معین به معنای تلاش بیشتر و دقیق‌تر در کارهای پژوهش بود.
دکتر معین هم برای همکاری در کار لغت نامه معرفی شده بود. او از سختگیری دهخدا چیزهای زیادی شنیده بود. در مسافرت‌هایی به اروپا به ویژه فرانسه، از مؤسسه «فرهنگ لاروس» در پاریس «بروکهاوس» در ویسبادن دیدار کرد و با روش کار آنها آشنا شد.
نخستین گنگره ایرانشناسان از نهم تا پانزدهم شهریور ماه 1345 در تالار فردوسی دانشکدة ادبیات تهران برگزار شد.
بعد از کنفرانس یک روز به اتفاق همراهان خود به شهر قونیه و زیارت آرامگاه مولانا جلا‌ الدین محمد رومی رفت سه روز نیز از آثار معماری اسلامی در استانبول دیدار کرد. هیئت اعزامی از ایران در هشتم آذر ماه به تهران برگشت.
دکتر معین یکباره به کف اتاق افتاد و بیهوش شد. دکتر معین به حالت اغما افتاده بود. عدم خروج دکتر معین از حالت اغما باعث شد تا 14 مرداد ماه 1346 همراه با همسرش به بیمارستان نوتردام، مونترال کانادا اعزام شد دکتر معین به علت آسیب مراکز مغزی قادر به شناسایی افراد و حتی بستگان و دنیای خارج نیست. سرانجام پس از چهار و نیم سال خاموشی و تنهایی بزرگ مرد لغت و سخن در نیم روز گرم سیزدهم تیرماه 1350، چشم از جهان فانی فرو بست.

سال شمار زندگی

(هـ .ش) 1297: (9 اردیبهشت ماه) تولد در شهر رشت.
(هـ .ش) 1299: فوت مادر و پدر به فاصله پنج روز از یکدیگر
(هـ .ش) 1304: اخذ تصدیق‌نامة دورة ابتدایی از دبستان اسلامی رشت
(هـ .ش) 1305: تأسیس ادارة احصائیه (ثبت احوال) در رشت و انتخاب اسم فامیلی «معین»
(هـ .ش) 1307: اخذ تصدیق دورة اول متوسطه از دبیرستان شاهپور رشت
(هـ .ش) 1310: فوت جد پدری «محمد تقی معین العلما» اخذ گواهینامه دورة دوم متوسطه از دبیرستان دارالفنون تهران- ثبت نام در رشتة ادبیات و فلسفه- دانشسرای عالی تهران
(هـ .ش) 1313: اخذ درجة لیسانس
(هـ .ش) 1314: خدمت سربازی- دورة شش ماهه دانشکده افسی احتیاط- (مهر ماه) اعزام به اهواز به عنوان دبیر دبیرستان شاهپور- (دی ماه) انتصاب عنوان ریاست دانشسرای شبانه روزی اهواز
(هـ .ش) 1314-1318: انتقال به تهران و تصدی پست معاونت دانشسرای مقدماتی، دبیر دانشسراهای عالی ثبت نام دوره دکتری زبان فارسی
(هـ .ش) 1321: (17 شهریور ماه) اخذ اولین مدرک دکترای ادبیات و زبان فارسی از دانشگاه تهران- ازدواج با دختر آقای امیر جامه (مدیر سالنامة پارس)
(هـ .ش) 1324: شروع همکاری با استاد علی اکبر دهخدا
(هـ .ش) 1329: شرکت در مجلس یاد بود اقبال لاهوری در سفارت پاکستان و ایراد سخنرانی «اقبال و ایران باستان»
(هـ .ش) 1330: شرکت در انجمن روابط فرهنگی ایران و هند و ایراد سخنرانی «امیر خسرو دهلوی»
(هـ .ش) 1331: شرکت در مجلس یادبود اقبال لاهوری و ایراد سخنرانی «اقبال و مولوی»
(هـ .ش) 1334-1331: عضویت در شورای عالی فرهنگ
(هـ .ش) 1333: شرکت در کنگره ابوعلی سینا و ایراد سخنرانی «لغات فارسی ابن سینا و تاثیر آن در ادبیات»
(هـ .ش) 1333: (تابستان) سفر به آمریکا بنا به دعوت دانشگاه هاروارد- شرکت در کنگرة خواجه نصیر الدین طوسی و ایراد سخنرانی خدمات خواجه نصیر الدین طوسی به زبان و ادب پارسی»
(هـ .ش) 1336: سفر به آلمان و ایراد سخنرانی در بیست و چهارمین کنگره خاورشناسان- شرکت در کنفرانس آزادی فرهنگ و ایراد سخنرانی «تاثیر افکار ایرانی در طریقه گنهوسی» (آذر ماه) سفر به شوروی (سابق) بنا به دعوت آکادمی علوم باکو و مسکو- (دی ماه) شرکت در کنفرانس اسلامی لاهور و ایراد سخنرانی «صلح در نظر جلا‌ل‌الدین مولوی»
(هـ .ش) 1337: (فروردین ماه) سفر به پاریس بنا به دعوت انجمن تتبعات علمی پاریس (مهرماه) سفر به پاکستان بنا به دعوت دانشگاه پنجاب- عضویت در فرهنگستان ایران
(هـ .ش) 1338: سفر به مسکو و شرکت در بیست و پنجمین کنگره خاورشناسان
(هـ .ش) 1339: سفر به فرانسه بنا به دعوت دانشگاه استراسبورگ و دایر کردن کرسی زیان و ادبیات فارسی در دانشکدة ادبیات این شهر.
(هـ .ش) 1340: سفر مجدد به فرانسه برای ایراد یک سلسله سخنرانی
(هـ .ش) 1341: عضویت در انجمن تحقیقاتی «تحقیق در ادبیات و زبان های خارجی»- عضویت در انجمن «اصطلاحات علمی»
(هـ .ش) 1342-1343: سفر به آمریکا بنا به دعوت دانشگاه پرینستون به منظور تدریس و ایراد یک سلسله سخنرانی
(هـ .ش) 1345: شرکت در کنگره جهانی ایران شناسان و ایراد سخنرانی «فرهنگ نویسی فارسی» سفر به ترکیه و شرکت در کنفرانس «میراث فرهنگی»- (آذر ماه) آغاز بیماری
(هـ .ش) 1346: (مرداد ماه) اعزام به کانادا به منظور معالجه
(هـ .ش) 1350: (تیرماه) درگذشت (پس از چهار و نیم سال اغماء کامل)
 

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: